Gepubliceerd op 27 augustus 2022

Van de rechter mag de gemeente een omgevingsvergunning afgeven voor woningbouw op het weiland bij de begraafplaats in de dorpskern van Oud Osdorp. En dat terwijl dit in strijd is met het bestemmingsplan van de gemeente uit 2013 waarin juist het tegendeel is bepaald! Tegen dit gemeentelijke besluit om af te wijken van het bestemmingsplan werden dan ook 12 bezwaarschriften ingediend. Wat is een gemeentelijk bestemmingsplan nog waard als de gemeente zelf hiervan afwijkt? Wat was de reden hiervan en... wat zijn nu de gevolgen voor de andere nog open kavels langs de Osdorperweg die het bestemmingsplan juist wil beschermen? Wordt deze precedentwerking bij het kerkhof hiermee nu de doodsteek voor de rest van de Osdorperweg, omdat andere grondeigenaren met open kavels hiermee nu ook hun kans schoon zien...? 

Woningbouw bij de begraafplaats aan de Osdorperweg is onacceptabel. Dat is de strekking van het bezwaar dat de Buurtgroep Oud Osdorp vorig jaar heeft ingediend bij de Stadsdeelcommissie Nieuw-West. De buurtgroep wijst erop dat de bouwplannen in strijd zijn met het geldende Bestemmingsplan Osdorperweg e.o. uit 2013.  

In 2020 heeft de eigenaar van de grond, de Parochie Onze Lieve Vrouw Geboorte uit Halfweg, een uitgebreide omgevingsvergunning aangevraagd voor het handelen in strijd met de regels van het bestemmingsplan ten behoeve van het bouwen van twee woningen naast Osdorperweg 532. Het gaat om het stuk grond in de oude dorpskern van Oud Osdorp waarop tot 1901 de rooms-katholieke St. Pancratiuskerk stond. De begraafplaats uit 1854 ligt er nog steeds en tot 2014 verhuurde de parochie de bewuste kavel tussen kerkhof en Osdorperweg aan moestuinliefhebbers. 

Gotspe

In 2018 en 2019 is er overleg met de buurtbewoners geweest over deze bouwplannen. Uit deze overleggen bleek steeds dat de bouwplannen voor de buurtbewoners onaanvaardbaar waren. Zij storen zich met name aan de kernzin in de ruimtelijke onderbouwing waarin de aanvrager (de parochie uit Halfweg) stelt dat "het initiatief voldoet aan eisen van goede ruimtelijke ordening". "Wij vinden dit een gotspe", aldus de Buurtgroep Oud Osdorp.

Drie bezwaren

De Buurtgroep noemt de woningbouwplannen op deze plek om drie redenen onaanvaardbaar:

"In de eerste plaats is het plan in strijd met de letter en de geest van het vigerende Bestemmingsplan Osdorperweg e.o. uit 2013. Uitgangspunten van dit conserverende bestemmingsplan zijn dat bebouwing langs de Osdorperweg niet mag uitbreiden en dat bestaande zichtlijnen op het omringende platteland in stand moeten blijven. Het plan van de parochie is in strijd met beide uitgangspunten, hoewel de ruimtelijke onderbouwing van de parochie zich in allerlei bochten wringt om dit te ontkennen.

Ten tweede zou, bij inwilliging van de aanvraag, financieel eigenbelang van een particuliere partij prevaleren boven het collectieve belang van een goede ruimtelijke ordening, zoals verwoord in het vigerende bestemmingsplan. Dit is principieel in strijd met doel en opzet van de ruimtelijke ordening.

Ten derde zet inwilliging van de aanvraag de deur wagenwijd open voor nieuwe bouwplannen van andere grondeigenaren. Die de gemeente vervolgens, wegens precedentwerking, niet kan weigeren."

Het is dan ook om deze redenen dat de Buurtgroep de gemeente met klem verzocht om de aanvraag te weigeren en het thans geldende bestemmingsplan te handhaven.

12 bezwaarschriften

Uit de bij de gemeente opgevraagde informatie in het kader van de WOB blijkt dat in totaal 12 bezwaarschriften zijn ingediend, waarvan 11 van buurtbewoners die zich in de buurtgroep hebben verenigd. Daarnaast was er één bezwaarschrift namens de nabestaanden van de familie Deckers aan wie de grafkelder op het kerkhof toebehoort. De familie stelt in haar bezwaar dat het unieke uitzicht op het groene en cultuurhistorisch beschermde ensemble van grafheuvel en polderland voor alle Amsterdammers behouden moet blijven, en niet het privilege van enkelen moet worden. Daarnaast wensen zij dat de grafrust van hun familie wordt gerespecteerd en de begraafplaats -die notabene een gemeentelijk monument is- niet verdwijnen zal achter nieuwbouwwoningen. 

Het kerkhof naast Osdorperweg 532 is sinds 2015 een gemeentelijk monument

Standpunt Dorpsraad?

Opvallend is dat onder de bezwaarmakenden de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp ontbreekt. De door de inwoners gekozen dorpsraad, die sinds 1963 altijd op de bres staat voor de belangen van het landelijke gebied West met zijn rijke cultuurhistorie, heeft het bij de strijd voor het behoud van het weiland bij de begraafplaats in Oud Osdorp echter laten afweten. Aan de Dorpsraad is daarom nu gevraagd om welke reden het van een bezwaarschrift heeft afgezien én hoe zij staat tegenover nieuwe bouwaanvragen op de overige nog lege kavels. Zodra een reactie ontvangen is, volgt publicatie hiervan in een vervolgartikel, zie hieronder. 

Waarom afwijken?

De buurtgroep refereerde in zijn bezwaar tevens aan een eerder verzonden bezwaar aan de gemeente uit 2019 met als hoofdvraag op welke grond de gemeente een afwijking van het geldende bestemmingsplan nodig of wenselijk zou vinden. Daarop heeft de gemeente echter nooit een antwoord gegeven!  

Het geldende bestemmingsplan spreekt onomwonden van behoud van het doorzicht vanaf deze eeuwenoude landweg op het achterliggende veenweidegebied. En juist achter dit voormalig kerkterrein is dit zicht nog in zijn oorspronkelijke middeleeuwse kavelpatroon gehandhaafd. En dan te bedenken dat de begraafplaats sinds 2015 door notabene dezelfde gemeente ook nog als gemeentelijk monument is erkend.

Financieel belang grondeigenaar geeft doorslag

Uit de rechterlijke uitspraak blijkt dat de rechter instemt met de gemeentelijke beslissing om het financieel belang van de parochie als grondeigenaar zwaarder te laten wegen dan het bestemmingsplan dat woningbouw op deze plek niet toestaat. En dat is wel een heel opmerkelijke uitspraak! Want welke eigenaar met een stuk land waarop volgens het bestemmingsplan niet bebouwd mag worden zou er géén financieel belang bij hebben als hij tóch wil bouwen in strijd met het bestemmingsplan? Dit betekent dus dat elke open kavel aan de Osdorperweg nu een bouwvergunning zou kunnen krijgen die in strijd is met het bestemmingsplan. Inmiddels heeft de volgende gegadigde zich al weer aangediend.

Dat de parochie een bouwaanvraag heeft ingediend die strijdig is met het bestemmingsplan zou men de parochie zelf niet eens kwalijk kunnen nemen. Elke parochie -van welke religieuze achtergrond dan ook- kampt momenteel met teruggang in kerkgangers en kan elke euro goed gebruiken. Onroerend goed, zoals in dit geval een kavel die verzilverd kan worden, is hierbij uiterst welkom om daarmee de financiën van een parochie boven water te houden. Dat een parochie een kans als deze, nl. een bouwaanvraag indienen in strijd met het bestemmingsplan, aangrijpt om financieel te scoren, is dan ook begrijpelijk en vanuit de bestuurlijke positie en het beheer van de parochiekerk bezien alleszins te rechtvaardigen.

Echter, het is in dit geval de gemeente die hiermee zijn eigen goedgekeurde bestemmingsplan lek schiet. Want waarom is er in 2013 een bestemmingsplan vastgesteld? Toch niet om hiervan af te wijken als een grondeigenaar daar financieel gewin uit wil halen? Bovendien wordt daarmee gelijk de deur open gezet naar alle andere grondeigenaren op dezelfde weg die hiermee hun kans schoon zien om ook voor hun grond eenzelfde afwijking van het bestemmingsplan aan te vragen met als reden... jawel, eveneens hun financieel belang!

Dit betekent dan definitief het einde van het nog bestaande landschap langs de eeuwenoude Osdorperweg met zijn uitzicht op de thans nog open weidegebieden. Is er dan niemand die  beseft dat het toch wel heel vreemd is als een financieel voordeel voor de grondeigenaar zo maar een ontheffingsgrond kan vormen voor afwijking van het bestemmingsplan...?